Congo in 100 schilderijen
‘Ik voorspel de moderne Congolese schilders uit de jaren 50 en 60 een grote toekomst.’ Aan het woord: Jo Van Severen, die tot zijn overlijden in 2013 met veel passie Congolese kunst verzamelde. De groeiende aandacht voor Afrikaanse kunst lijkt hem gelijk te geven. Kunsthandelaar Raf Van Severen, zelf een specialist in Belgische schilderkunst, maakte een selectie uit die collectie van zijn vader en toont die in ‘Congo’. De expo is opgevat als één groot eerbetoon.
Twee kraanvogels met nest twee jonge kraanvogels en wegvluchtende bruine das © Pili Pili Mulongoy © Gallery Raf Van Severen
‘Mijn vader heeft altijd in Congolese kunstenaars gelooft’, vertelt Raf. ‘Dat was minder evident dan het nu misschien lijkt. Congolese kunst verzamelen mag dan ‘in’ zijn tegenwoordig, toen mijn vader er aan begon, was het vrijwel onbekend terrein. Maar hij begreep dat de kwaliteit van de werken die hij zag niet onderschat kon blijven. Hij was zijn tijd vooruit.’
Jo Van Severen woonde en werkte van 1953 tot 1963 in Congo. Daar kocht hij ook zijn eerste kunstwerken. Vanaf zijn terugkeer in België in 1964 tot zijn overlijden in 2013 bleef hij schilderijen verzamelen. Die werken kocht hij in galeries, veilinghuizen, maar ook op vlooienmarkten.
De collectie die hij met de jaren heeft opgebouwd, schetst een mooi overzicht van Congolese schilderkunst, met een nadruk op de jaren 50 en 60.
‘Zijn verzameling en de werken die ik er voor deze expo uit selecteerde, tonen dat mijn vader een scherp oog had voor schoonheid en kwaliteit’, aldus Raf. ‘Hij kocht niet op basis van naam, maar keek naar wat het werk te bieden had.’
Jo Van Severen startte zijn collectie met een schilderij van André Hallet, een Belg die in Congo werkte. Zowat een derde van de collectie bestaat uit werk van Afrikanisten. Zo ontdek je op de tentoonstelling werken van Léon Navez, Floris Jespers of Jean Van Noten en knappe portretten en stadsgezichten van de Portugees Guilherme d’Oliveira Marques.
Chef indigène habillé à l'indigène avec un couvre-tête spécifique portant un couteau fort travaillé à la hanche © Marques d'Oliveira Guillaume
Maar de hoofdmoot van de verzameling bestaat uit werk van Congolese kunstenaars. De drie belangrijkste academies zijn vertegenwoordigd: Elisabethstad-Lubumbashi, waar natuur- en diertaferelen het hoofdthema vormden, de school van Leopoldstad-Kinshasa, waar meer lyrisch-expressionistisch werd gewerkt en de academie van Brazzaville, die heel modernistisch was gericht. Van Severen heeft werk van de klasbakken uit deze scholen in zijn collectie.
Cinq antilopes encadrées de quatre têtes de chasseurs © Mwenze Kibwanga © Gallery Raf Van Severen
Laat je verrassen door de elegante schilderijen van Pilipili Mulongoy. Hij schilderde eenvoudige, frisse composities waarin de Afrikaanse natuur een hoofdrol krijgt. Ook in de sterke schilderijen van Mode Muntu en Bela Sara staat de natuur centraal. Mwenze Kibwanga beeldt de jacht af en toont oorlogstaferelen. Een hard, heel eigentijds tafereel van een stammenoorlog zie je ook in het werk van Frédéric Kabemba. Zo toont deze expo de uiteenlopende stromingen die de Congolese schilderkunst uit die periode te bieden heeft.
Catalogus voor het goede doel
Met de bijhorende catalogus brengt Raf Van Severen niet alleen een eerbetoon aan de rijke Congolese pictorale geschiedenis, maar ook aan zijn vader.
De catalogus herneemt 107 belangrijke werken uit de collectie en is voor 20 euro te koop in de galerie. De opbrengst gaat integraal naar de vzw KALASI, een scholenproject in Congo.
Galerie Raf Van Severen
Tot 3 februari 2019
Twee antilopen met jong, in de omkaderende bomen, een luipaard en een slang © Pili Pili Mulongoy © Gallery Raf Van Severen
