Eeuwenoud en actueel: Middle Gate II
In 2013 realiseerde wijlen Jan Hoet één van zijn laatste kunstprojecten in Geel. Vijf jaar later kreeg het Antwerpse M HKA de vraag om een al even zinnenprikkelend vervolg te organiseren. Centraal in deze expo: de heilige Dimpna.
In een ver vervlogen tijd ontvluchtte de koningsdochter Dimpna Noord-Ierland omdat ze weigerde te trouwen met haar vader. Ze belandde in de buurt van het Kempische oord Geel, maar haar vader ontdekte haar schuilplaats en ze werd ter plekke door hem onthoofd. Sindsdien is Dimpna de patrones van bezetenen en geesteszieken. Ze is tevens beschermheilige tegen epilepsie en krankzinnigheid.
Joëlle Tuerlinckx, Untitled, 1999
Vanuit dit verhaal ontstond een unieke traditie in Geel. De stad werd een vermaard bedevaartsoord. Ook nu nog komen toeristen uit alle hoeken van de wereld naar de Sint-Dympna-kerk en het Gasthuismuseum. Opmerkelijk is dat psychiatrische patiënten in Geel ook vandaag nog onderdak krijgen bij gezinnen in hun thuisomgeving. Dympna maakte van Geel een barmhartige stad. Voor Middle Gate II kregen vier vrouwelijke kunstenaars elke een locatie toegewezen en de vraag om en thema uit te werken met verwijzingen naar het verhaal van Dimpna. In het Geelse Gasthuismuseum vinden we Liliane Vertessen. Haar thema: duivel en waanzin. Tinka Pittoors werkte rond kroon en migratie. Ze kreeg een plaats in de Stedelijke Academie voor Beeldende Kunst. Nel Aerts kreeg het boek en de spiritualiteit voorgeschoteld. Haar bijdrage is te vinden in de Sint-Dimpna-kerk. En voor Els Dietvorst werd het zwaard en seksueel geweld de leidraad in de presentatie van de Halle.
Marlene Dumas, Blind Joy, 1996
Rond deze vier kunstenaars, met elk hun specifieke Dimpnasymboliek, werden vier groepstentoonstellingen uitgebouwd. Er is werk van een tachtigtal klinkende namen uit de internationale kunstwereld te zien. Enkele namn: Marlène Dumas, Rebecca Horn, Edith Kindt, Sofie Muller, Anne-Mie Van Kerkhoven, Joëlle Tuerlinckx. Het werd nog net geen vrouwenonderonsje. Er is ook een bescheiden bijdrage van Johan Tahon, Frank Theys, Guillaume Bijl, Bruce Nauman. Als kunst een aanzet mag zijn om de wereld op een andere manier te bekijken, dan is Middle Gate II wel een uiterst geslaagd project. De eeuwenoude legende brengt ons naadloos bij actuele thema’s zoals #me too en incest, migratie en geweld, onze perverse geest en nationalisme, maar vooral: bij spiritualiteit als een mogelijke oplossing voor al deze problematieken.
N S Harsha, Orgasm, 2007
Het eerste kunstwerk dat je te zien krijgt in de Halle is een gebroken kader, een werk van Ivan Kozaric. Deze merkwaardige entree kan symbool staan voor het concept van heel het project: breek eens uit het traditionele kader, verlaat je denkwereld van gehechtheden en omarm het onbekende. Dit project heeft de ambitie om voor de bezoeker meer te zijn als een druppel op een hete plaat. Dat is alvast de boodschap die het kunstenaarscollectief Where Dogs Run letterlijk naar voren schuift. Nadat de waterdruppel op de hete plaat is verdampt, blijft er toch nog altijd iets in de lucht hangen. Tenminste, dat hopen ze daar in Geel !
Tot 4 november 2018 http://middlegate.ensembles.org
