In de winkel maar niet te koop: Jan Van Der Veken over werken in opdracht
Ace & Tate opende pas een vestiging in Gent. Het Amsterdamse brillenmerk vroeg illustrator Jan Van Der Veken om een artistieke presentatie te maken voor het pand. Hoe verloopt zo’n samenwerking? Hoe koppel je op een geslaagde manier het bedrijfsconcept van een ondernemer aan de creativiteit van een kunstenaar? We voelden beide partijen aan de tand.
DE ILLUSTRATOR: JAN VAN DER VEKEN
Jan: De uitdaging sprak me erg aan. Hoe kan ik een ‘verhaal’ vertellen op de muren van een zaak? Ik koos voor het bekende thema ‘boy meest girl’ en maakte daar in mijn beeldtaal een creatie bij. Bij dergelijke opdrachten moet je inspelen op de context en bovendien rekening houden met de limieten die het interieur oplegt. Zo kwam er voor een muur een display te staan, wat betekende dat ik er voor moest zorgen dat de belangrijkste narratieve elementen van de tekening nog zichtbaar waren in het eindresultaat.
Wat is belangrijk bij een opdracht? Ik doe graag opdrachten, ik ben als een spons: ik neem iets aan en wil daar ook voor mezelf een meerwaarde uit halen. Als ik echt geen affiniteit voel met een onderwerp, weiger ik. Maar ik vind de uitdaging steeds aangenaam. Ik probeer nu ook meer vrij werk te maken, waarbij ik geen toegevingen doe aan de opdrachtgever.
Hoe is het om als kunstenaar samen te werken met een bedrijf? Een opdrachtgever kiest je op basis van je creaties en de stijl die je hanteert. Je moet je soms een beetje aanpassen, maar wat ik voorstelde, lag in de lijn van mijn werk en viel dus wel in de smaak.
Hoe hou je een goede balans tussen opdrachten en vrij werk?
Zo afgewogen is het niet. Ik weiger geen opdrachten om een bepaald evenwicht te behouden. Ik heb weinig vaste opdrachtgevers, dus een dergelijke afweging is sowieso moeilijk. Wat er op me afkomt, is onvoorspelbaar en uiteenlopend. Kunstenaars kijken soms neer op werken in opdracht, willen de ‘vrije, autonome’ kunstenaar zijn. Ik vind het een belachelijke instelling. Veel grote werken zijn gemaakt in opdracht. Mona Lisa of De Nachtwacht, bijvoorbeeld. Trouwens, zelfs galeries manen een kunstenaar weleens aan om werk aan te passen, zodat het gemakkelijker verkoopt.
Hoe ga je om met de zakelijke en promotionele kant van het kunstenaarschap?
Ik werk niet met een agent, maar sta rechtstreeks in contact met de opdrachtgever. Ik doe ook mijn promotie zelf. Ik ben niet de grootste held op het vlak van sociale media. Ik heb een website waarop je mijn werk kan zien en een Facebook-pagina. Op een platform als Instagram, populair bij kunstenaars, zal je me niet vinden. Ik wil niet te schreeuwerig aanwezig zijn. Ik vermoed dat ‘hard to get’ spelen misschien ook een strategie is om opgepikt te worden.
DE ONDERNEMER: MARK DE LANGE
Mark: Ace & Tate voert creativiteit hoog in het vaandel. Zo doen we voor elke vestiging die we openen een beroep op een kunstenaar die in de winkel een specifieke vorm van visuele kunst brengt. We gaan daarvoor op zoek naar een kunstenaar uit de lokale gemeenschap. Op die manier willen we een betekenisvolle connectie maken met een stad of buurt.
Waarom viel de keuze voor de Gentse shop op Jan Vanderveken?
We zoeken naar een kunstenaar die de karakteristieken van de stad ademt. En aansluit bij ons merk en visuele identiteit, uiteraard. Iemand die staat voor originaliteit, verbeeldingskracht en de drang om iets nieuws te brengen. Voor onze winkel in Gent hebben wij ons laten inspireren door de Belgische stripcultuur. We gingen op zoek naar een Belgische illustrator en zo verscheen het werk van Jan op de radar. Het bleek een perfecte match.
Jullie ondersteunen artiesten met een creatief fonds. Wat houdt dat precies in?
Hiermee geven we creatief talent de kans om ideeën tot leven te brengen. De ondersteuning bestaat uit een eenmalige beurs, in combinatie met begeleiding door een ervaren creative board en media-aandacht bij onze partners.
Heb je als ondernemer advies voor de startende kunstenaar?
Ik denk dat ik meer van kunstenaars kan leren dan zij van mij. Verder vind ik dat je moet doen waar je zelf in gelooft. Alleen zo kan je de energie opbrengen om iets tot een succes te maken. Volharding is essentieel.
